Charakterystycznym i powszechnie rozpoznawalnym elementem rodzimej kultury ludowej jest strój łowicki, traktowany jako polski strój narodowy. Do dziś Księżacy dumnie kroczą w swoich pasiastych strojach, wzbudzając powszechne zainteresowanie. Jego początki sięgają lat 20. i 30. XIX w. Wówczas zaczęto nosić ciemnoczerwone samodziały lniano–wełniane z pojedynczymi czarnymi lub białymi pionowymi paskami. W późniejszym okresie zestaw pasków został rozbudowany o kolejne barwne paski, stopniowo wprowadzono barwę zieloną, żółtą, bordową, granatową.

Kolorystyka i zestawy barwnych pasów podlegały ciągłej ewolucji. Tło pasiaka z czerwonego przeszło w barwę pomarańczową, później żółtą. W połowie XX w. wprowadzono do tła również barwy zimne: zieloną, błękitną, szarą. Rozbudowany został również zestaw pasków zwany popularnie brążką. Składała się ona najczęściej z wielobarwnych, w różnych odcieniach i różnej szerokości, symetrycznych pasków, systematycznie powtarzających się na tkaninie pasiaka. Stworzenie interesującego pasiaka wymagało od twórcy wielkiego poczucia piękna, harmonii, wrażliwości na barwy oraz pracowitości i zdolności manualnych. Spódnicę tworzono z tkaniny liczącej 4–5 metrów z systematycznie powtarzającymi się pasami tła i brążki.

Początkowo wełniaki były wszywane w pasek, jednak wraz z rozbudową „kiecki” i wzrostem jej wagi zaczęto zszywać je z gorsetem. Początkowo gorset był wykonany z samodziału o asymetrycznym układzie pasków, w latach 20. XX w. wprowadzono gorset z czarnego aksamitu, później bogato haftowany. Elementem stroju kobiecego jest też fartuch, miał on barwy podobne do występujących na „kiecce”. Uzupełnieniem stroju kobiecego była chusta, trzewiki wiązane kolorowymi tasiemkami oraz korale.

Późniejsze są zmiany zachodzące w stroju męskim. Samodziałowe „portki” pasiaste pochodzą z lat siedemdziesiątych XIX w. Początkowo, tak jak w przypadku „kiecki”, były to pasiaki z tłem czerwonym, później zmienione na barwę pomarańczową. W skład stroju męskiego wchodził również lejbik (kamizelka), spencerek (marynarka) i sukmana (płaszcz), zawsze przepasane samodziałowym pasem w kolorystyce pasiaka.

Elementem stroju, zarówno kobiecego jak i męskiego, była haftowana koszula. Dekoracje haftowane stopniowo występowały w trzech rodzajach, najstarszym był haft zwany polskim, następnie krzyżykowy, zwany ruskim oraz najbardziej znany i kojarzony z wzornictwem łowickim płaski cieniowany. Charakterystycznym motywem haftu łowickiego jest róża cieniowana wyhaftowana z nici jedwabnej lub muliny. Dążenie do coraz „modniejszego” zdobienia stroju łowickiego wprowadziło też haft koralikowy. Oprócz koszul, haftem zdobiono również rękawki, staniki, pończochy, chusty, kapelusze, elementy fartucha.

Obecnie stroje łowickie pełnią funkcję reprezentacyjną w czasie ważnych uroczystości religijnych, festynów i konkursów regionalnych oraz w prezentacjach zespołów folklorystycznych.

Łowickie kolory „Dawne kolory barwiono na modniejsze, otrzymywały one nazwy gwarowe: gąsiockowa, ciemnozielona, zielona, zieleniutka, zieleńziwa, zieleniutka zgnieła, seledynowa, seledynowa widna, wiatrowa, wiaterkowa, ciemnomechowa, mechowa, mechowiutka, pietruszkowa, butelkowa ciemna, butelkowa widna, buraczkowa, ostróżkowa ciemna, ostróżkowa besowa, besikowa, besowiutka, jasna, jaśniutka, niebowa, niebowiutka, lachmusowa, chabrowa, pawiowa, pawiowa ciemna i jasna, pawikowa, ciemnoblaskowa, siwa, siwiutka, tabaczkowa, kawowa, bordo, czerwona, bladoczerwona, sannicka, cegłowa, pąsowa, łysa, łysiutka, łysyniutka, łysiuteńka, dubeltowa, dubeltowa ciemna i jasna, pomarańczowa, piaskowa, morska, żółta, żółciutka, żółciowa, marchewkowa, marchwiowa, ciałowa, trawkowa, trawiasta, leljowa, bura, owiana, maliowa, chaberkowa, kąkolowa, biała, bielutka, bieluteńka itp.”. A. H. Świątkowscy, Łowicka sztuka ludowa, Warszawa 1996.

Legenda o stroju Zachowała się przypowieść opisująca pochodzenie ludowego stroju – łowickiego pasiaka: „żyje wśród ludu starodawna legenda, że pierwowzorem stroju łowickiego jest pasiasty strój gwardii papieskiej w Rzymie, dokąd często wyjeżdżali arcybiskupi gnieźnieńscy, którzy byli przez długie wieki włodarzami Księstwa Łowickiego, otóż wieść niesie, że jeden z arcybiskupów zachwycony co niemiara strojem gwardii papieskiej zrobionym z materiału w różnobarwne pasy, wprowadził podobny strój w swej rezydencji”. Przytaczana jest też inna wersja tej legendy mówiąca, iż to mundury gwardii szwajcarskiej wzorowane są na łowickich pasiakach. Podobno jakiś przedsiębiorczy Łowiczanin zawiózł próbkę wielobarwnego samodziału i pokazał go Ojcu Świętemu. Ten tak zachwycił się tkaniną, że kazał swoim Szwajcarom uszyć z niej mundury. Barwne łany Łowicza, „Płomyk”, nr 2, 1936.