Klimat występujący na obszarze gminy Łowicz jest typowy dla Polski środkowej. Jego charakterystyczną cechą jest stosunkowo duża ilość dni pogodnych oraz małe zachmurzenie. Dobremu rozwojowi roślinności sprzyja długi okres wegetacji trwający ok. 210 dni.
Teren gminy ukształtowany został w okresie czwartorzędu przez działalność lądolodu. Monotonna równina od południa zamknięta jest garbami moren polodowcowych, poprzecinana licznymi, niewielkimi ciekami wodnymi stanowiącymi dolinę, płynącej centralnie przez gminę z zachodu na wschód, rzeki Bzury. Mimo stosunkowo niewielkich opadów występują tu liczne torfowiska. Wody powierzchniowe już w przeszłości stanowiły ważny czynnik kształtowania się osadnictwa i działalności gospodarczej człowieka na tym terenie. Najstarsze dokumenty zaznaczają ich obecność w XII w. W okresie wczesnośredniowiecznym w miejscach podmokłych, zabagnionych, nad rzekami powstawały pierwsze siedliska. Przepływająca tu Bzura przez wieki decydowała o rozwoju regionu. Już od Łęczycy w pradolinie Bzury występowały stałe mokradła sięgające czasami kilkuset metrów. Przyczyną tego było występowanie gliny zwałowej, która w wyniku opadu pęcznieje i nabiera właściwości nieprzepuszczalnych. Świadczą o tym starorzecza oraz podmokłe łąki na zachód od Łowicza. Rzeka występuje w źródłach historycznych pod różnymi nazwami: Brzura, Msura, Mszura, Bsura. Od strony Łęczycy nie płynęła ona jednym korytem. Jak podaje Jan Warężak, w okolicach Zdun i Maurzyc oraz Mystkowic i Bochenia rzeka rozgałęziała się nawet na siedem ramion. Położone na zachód od Łowicza wioski Świące, Szczudłów, Ostrów oraz Otolice funkcjonowały jako wyspy pośród rozlewisk Bzury. Na tym obszarze rozciągały się niegdyś wielkie mokradła, moczary i błota zarosłe trzciną. Do dzisiaj zachowały się starorzecza Bzury występujące pod nazwami Doły Mystkowickie, Doły Świąckie, Doły Szczudłowskie. Rzeka i jej starorzecza stanowią naturalne środowisko dla wielu gatunków ryb: okonia, szczupaka, lina, karasia, płoci.
Bzura na obszarze gminy posiada kilka dopływów: Bobrówka (Otolanka), Uchanka (Branica) i Zwierzyniec–Makówka oraz Słudwia. Bieg tych rzeczek nie zmienił się od wieków. Były one ważnym czynnikiem osadniczym w regionie. Obecnie obszar doliny Bzury objęty jest programem „Natura 2000”. Tereny nadbzurzańskie to jedyne w Polsce środkowej tak dobrze zachowane i rozległe torfowiska niskie. Występują tu unikalne w skali kraju gatunki roślin i zwierząt, szczególnie awifauny wodno–błotnej. Wiele rzadkich i ginących gatunków ptaków, z uwagi na trudną dostępność dla człowieka, ma tutaj swoje lęgowiska. W okresie wiosennych roztopów i jesiennych podtopień stanowi ważne miejsce odpoczynku i żerowania dla wielu ptaków migrujących: żurawi, bąków, błotniaków, batalionów, rybitw, perkozów, łabędzi, różnych gatunków gęsi i dzikich kaczek
